Previous Next

"พระพุทธรูปสุโขทัย น่าน” ศิลปะสุโขทัย เป็นศิลปะที่เกิดขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 18–19

"พระพุทธรูปสุโขทัย น่าน” ศิลปะสุโขทัย เป็นศิลปะที่เกิดขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 18–19 ในบริเวณลุ่มแม่น้ำยม แม่น้ำน่าน แถบจังหวัดสุโขทัย อุตรดิตถ์ แพร่ พิษณุโลก และบริเวณลุ่มแม่น้ำปิง ทางตอนใต้ของจังหวัดกำแพงเพชร แบ่งเป็นหลายสกุลช่างเช่นหมวดตะกวน หมวดใหญ่ หมวดพิษณุโลก หมวดกำแพงเพชรนอกจากนี้แล้วยังมีส่วนหนึ่งโยมเรียกว่าเชียงแสนน่าน ในส่งนของพระน่าน จะมี2แบบ เพื่อให้เข้าใจง่าย 1คือพระแบบเชียงแสน บางส่วนมีอิทธิพลทางร้านช้างเข้ามาผสม เนื่องจากมีพื้นที่ติดต่อกัน 2 คือพระสุโขทัยที่สร้างขึ้นบริเวณเมืองน่านจะมีลักษณะผสมกับศิลปะพื้นเมือง ซึ่งจะดูแตกต่างจากสุโขทัยทางจังหวัดสุโขทัยอยู่บ้าง (เพราะพระน่านมีการผสมผสานของศิลปะทั้งสุโขทัย ล้านนาและแบบพื้นเมืองปนอยุ่ด้วยกันซึ่งมีความหลากหลาย)แต่จริงๆแล้วพระน่านมีความชัดเจนทางศิลปะอยู่พอสมควร จากภูมิหลังทางประวัติศาสตร์ของ นครน่าน(เมืองน่าน)จะเห็นได้ถึงความเชื่อมโยงกับ สุโขทัยในตอนแรกและกับอาณาจักรล้านนาในช่วงต่อมา ซึ่งมีการเกี่ยวโยงกันทั้งทางด้านการเมืองการปกครองและรวมถึงเรื่องศิลปกรรมทางศาสนา ศิลปะสุโขทัยปรากฏเด่นชัดที่เมืองน่าน เนื่องด้วยความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้น ยังปรากฎอยู่ในศิลาจารึกหลักที่ 45 หลักที่ 64 กล่าวถึงการให้สัตว์สาบาน ระหว่างปู่พญาเจ้าผากองแห่งเมืองน่านและหลานพระมหาธรรมราชาที่ 2 ในปี 1934 เพื่อช่วยเหลือกันในยามเกิดศึกสงคราม ก็ยังเห็นได้จากงานศิลปกรรมในพระพุทธศาสนาซึ่งยังจะคงให้เห็นร่องรอยเจดีย์วัดพระธาตุช้างค้ำซึ่งยังคงเหลือส่วนฐานที่มีช้างล้อมรอบซึ่งเป็นลักษณะของศิลปะแบบสุโขทัย ต่อมาเมื่อล้านนาเข้ามามีอิธิพลต่อน่านรูปแบบทาง สถาปัตยกรรมและศิลปกรรมต่างๆ ก็เริ่มเปลี่ยนแปลงไป เช่นในส่วนด้านบนของพระธาตุช้างค้ำถูกเปลี่ยนเป็นแบบล้านนาไปจนหมด และยังปรากฏสถาปัตยกรรมแบบล้านนาเกิดขึ้นอีกจำนวนมาก ตัวอย่างพระพุทธรูปซึ่งยังคงแบบอย่างของสุโขทัยอยู่มากตัวอย่าง กลุ่มของพระพุทธรูปแบบลีลา จำนวน 5 องค์ที่สร้างโดยเจ้าสารผาสุ่ม เจ้าเมืองน่านเมื่อปี พศ. 1970 ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ที่วัดพระธาตุช้างค้ำ และวัดพญาภู ซึ่งจะเห็นได้ชัดเจนถึงรูปแบบศิลปะสุโขทัย เป็นต้น #ป๋องสุพรรณการันตี